Doktora gittiğimde, ilacın prospektüsünü okuduğumda hep aynı kelime geçiyor. “Enflamasyon”

“Dizindeki ağrının nedeni enflamasyon. Omzunu zorlamışsın, enflamasyon var. Anti enflamatuvar ilaç kullanman lazım. Enflamasyonu engellemek lazım. Ağrının sebebi ortaya çıkan enflamasyon…” Ne demek bu enflamasyon?”

Enflamasyonun sözlük karşılığına bakınca “iltihap” ve “yangı” yazıyor. Yangı mı? Bu ne demek?

Elime kıymık batmıştı. Orada iltihap oldu. Ama dizime bir şey batmadı. Neden iltihaplandı? Dişimde abse olmuştu, antibiyotik kullandım. Orada da iltihap vardı. Evet çok akıl karıştırıcı bir kelime. Ben de tıp fakültesindeyken şu iltihap ile enflamasyonun ne olduğunu bir türlü anlayamamıştım.

Kısaca enflamasyonun ne olduğunu anlatayım. Sonra siz iltihap ile enflamasyon arasındaki farkı düşünün. Bakalım sizin de bunu anlamanız benim gibi yıllarca sürecek mi?

Şimdi bir olay düşünün. Kolunuzu bir yere çarptınız. Çarptığınız yer şişti, kızardı. Ama kanamadı, üstündeki deri sağlam, yara, bere yok. Sadece şişlik ve kızarıklık var. Şimdi bu kızarık şiş yere birisi dokunursa çok canınız yanıyor. Halbuki aynı yere çarpmadan önce dokunduğunuzda hiç de ağrı hissetmiyordunuz. Şimde neden acıyor? Çünkü siz orayı çarpınca cilt altındaki damarlar ve dokulardan (ezilip tahrip olan hücreler) normalde orada bulunmayan bazı maddeler açığa çıktı. Bu maddeler etrafta bulunan sinirleri duyarlı hale getirdi. Yani o zaman kadar ağrı iletmeyen, uyku halindeki ağrı sinirleri birden bu maddelerle hareketlendi. Ayrıca kolunuzu çarptığınız yerde bulunan kılcal damarlar çarpmanın etkisi ile genişledi. İçinde bulunan kanın renksiz serum kısmını damar dışına sızdırmaya başladı. Bu da oradaki şişliğe neden oldu. Yani ödeme neden oldu. Ayrıca bu sırada kılcal damarlar genişlediği için o ana kadar normal görünen cilt rengi kızarmaya başladı, çok kan geçtiği için ısındı, orada sıcaklık arttı. İşte bu şekilde damar dışına çıkan veya hücrelerden ortaya çıkan uyarıcı maddelerin yaptığı bu olaya enflamasyon deniliyor.

Bu sadece çarpma sonrası olmaz. Her hangi bir travma sonrasında da bölgesel hassasiyet şeklinde kendini gösterir. Mesela ameliyat olunca yara iyileşinceye kadar kesik olan yerin çevresinde de olur. Veya kasların zorlanmalar sonrasında o kasta ortaya çıkan hücrelerin hasar görmesi, veya dizinizin yıllar içinde zorlanması sonrası kıkırdaklarda meydana gelen hasar sonrasında bu meddeler açığa çıkar ve enflamasyon meydana gelir. Bu da ağrıya, bazen de şişliğe kızarılığa ve orada ısı artışına neden olur.

Peki iltihap nedir? İltihap biraz daha farklı. İltihaplı dokuda bildiğiniz gibi sarı, beyaz kıvamlı bir sıvı olur. Bazen kokuludur. Bu sıvının nedeni genellikle bir mikrobun işe karışmasıdır. Burada da bu defa vücudu mikroptan korumak için damar dışına kandaki akyuvarlar ve benzeri maddeler çıkarak mikroplarla savaşa girer. İşte o sarı iltihabın nedeni budur. Burada da hassasiyet olur. Burada da ağrı sinirlerinin uyarılması kolaylaşır. Sonuç olarak burada da bir enflamasyon meydana gelir, ama enflamasyon sadece mikrop nedeni ile olmaz.